سالم زیبا

فولیکول و بیماری فولیکولیت

به حفره‌های ریزی که مو از آن‌ها رشد می‌کند، فولیکول مو می‌گویند. فولیکولیت یک بیماری شایع پوستی است که در آن فولیکول‌های مو دچار التهاب می‌شوند. این بیماری معمولاً در اثر عفونت باکتریایی یا قارچی ایجاد شده و در ابتدا ممکن است مانند برجستگی‌های قرمز کوچک یا جوش‌های سرسفید در اطراف فولیکول‌های مو ظاهر شود. این عفونت گسترش یافته و به زخم‌های پوسته‌پوسته و غیرقابل درمان تبدیل می‌شود. خوب است بدانید که چنین وضعیتی جان بیمار را تهدید نمی‌کند، اما می‌تواند خارش‌آور، دردناک و در برخی موارد خجالت‌آور باشد. عفونت شدید این بیماری می‌تواند باعث ریزش مو و زخم دائمی پوست شود.

 

تشخیص بیماری فولیکولیت

پزشک با معاینه‌ی پوست و بررسی تاریخچه پزشکی فرد، بیماری فولیکولیت را تشخیص می‌دهد. اگر درمان‌های اولیه، عفونت را از بین نبرد، پزشک ممکن است توسط یک گیره‌ی پزشکی نمونه‌ای از پوست یا موی آلوده بیمار برداشته و آن را به آزمایشگاه بفرستد تا علت بیماری بررسی گردد. در مواقع نادر، به‌منظور تعیین شرایط کلی پست بیمار، بیوپسی پوستی انجام می‌شود.

درمان فولیکولیت؛ تشخیص بیماری 

درمان فولیکولیت

همان‌طور که اشاره کردیم، فولیکولیت از شرایط حاد به حساب نمی‌رود و معمولاً خودبه‌خود بدون هیچ درمانی برطرف می‌شود. اگر سوزش پوستی دارید که با تب، پخش شدن بثورات یا برآمدگی‌های چرکی و بدبو همراه است، در اسرع وقت پزشک مراجعه کنید. درمان فولیکولیت به نوع، شدت بیماری و وضعیت بیمار بستگی دارد. توجه داشته باشید که حتی اگر درمان موفقیت‌آمیز باشد، احتمال بازگشت عفونت وجود دارد.

گزینه‌های دارویی برای درمان فولیکولیت

1. کرم و قرص برای جلوگیری از عفونت

در مورد عفونت‌های خفیف، پزشک معالج یک کرم، لوسیون یا ژل آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند. معمولاً آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی برای فولیکولیت استفاده نمی‌شوند؛ اما برای عفونت شدید و مکرر، پزشک گزینه‌ای جز تجویز آنتی‌بیوتیک خوراکی ندارد.

2. کرم، شامپو یا قرص برای مبارزه با عفونت‌های قارچی

از آنجا که آنتی‌بیوتیک‌ها صرفاً با باکتری‌ها مبارزه می‌کنند، برای درمان عفونت قارچی مناسب نیستند و باید داروی ضد قارچ مصرف شود. داروهای ضد قارچ قوی تنها با نسخه‌ی پزشک قابل تهیه هستند.

3. کرم یا قرص برای کاهش التهاب

در صورت ابتلا به فولیکولیت ائوزینوفیلیک خفیف، پزشک یک کرم استروئیدی برای رفع خارش تجویز خواهد کرد. اگر بیمار به ایدز مبتلا باشد، در برخی موارد پس از درمان ضدویروسی، فولیکولیت ائوزینوفیلیک نیز بهبود خواهد یافت.

4. جراحی

اگر فولیکولیت به جوش‌ها و تاول‌های بزرگ منجر شود، پزشک به منظر تخلیه چرک برش کوچکی در این نواحی ایجاد می‌کند که باعث التیام درد و بهبودی سریع زخم می‌شود؛ نهایتاً پزشک منطقه زخم را با گاز استریل می‌پوشاند.

5. لیزر کردن موها

در صورت عدم موفقیت سایر روش‌ها، سوزاندن مو با لیزر درمانی در طولانی‌مدت عفونت را رفع می‌کند. در نظر داشته باشید که این روش هزینه‌ی زیادی داشته و اغلب به چندین درمان جانبی نیاز دارد. لیزر کردن به‌طور دائم فولیکول‌های مو را از بین می‌برد و تراکم موها در ناحیه تحت درمان کاهش می‌یابد. از دیگر عوارض جانبی احتمالی آن می‌توان به بی‌رنگ شدن پوست، زخم و تاول اشاره کرد.

درمان فولیکولیت به کمک لیزر

راه‌های خانگی درمان فولیکولیت

موارد خفیف فولیکولیت اغلب با مراقبت خانگی بهبود می‌یابد. رویکردهای خانگی زیر به رفع ناراحتی، بهبود سریع و جلوگیری از شیوع عفونت کمک می‌کنند:

1. دستمال مرطوب و یا کمپرس گرم

به‌منظور رفع ناراحتی و تخلیه عفونت این عمل را چندین بار در طول روز انجام دهید. کمپرس را با محلول نمک (یک قاشق چای‌خوری نمک در دو فنجان آب) پر کنید.

2. آنتی‌بیوتیک‌های بدون نسخه

ضمن استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های بدون نسخه موضعی، اگر خارش دارید، می‌توانید لوسیون جو دوسر یا کرم هیدروکورتیزون را امتحان کنید. این کار از خراشیده شدن محل آلوده پوست توسط لباس‌های تنگ یا زبر جلوگیری می‌کند.

3. محل آلوده را تمیز کنید

دو بار در روز محل آلوده را با صابون ضدباکتری به‌آرامی بشویید. هر بار از یک دستمال و حوله شخصی تمیز و نو استفاده کنید. برای شستن این وسایل از آب گرم و صابون استفاده کنید و لباس‌هایی را که در معرض منطقه آسیب‌دیده بوده را به خوبی بشویید.

درمان فولیکولیت؛ گزینه‌های پزشکی، طب سنتی و راهکارهای خانگی

4. مراقبت از پوست

در صورت امکان، تراشیدن موها را متوقف کنید؛ در بیشتر موارد خارش محل آلوده چند هفته پس از قطع تراشیدن برطرف می‌شود.

5. نمک

یک قاشق چای‌خوری نمک با دو فنجان آب گرم مخلوط کنید، روی یک پارچه تمیز گذاشته و آن را روی پوست خود قرار دهید. می‌توانید سرکه سفید را نیز امتحان کنید.

درمان فولیکولیت به روش‌های گیاهی و طبیعی

1. زردچوبه

 

زردچوبه به سبب خواص ضدالتهابی، خارش و تورم در مناطق آلوده را التیام بخشیده و مثل یک آنتی‌بیوتیک قدرتمند، باکتری استاف که عامل اصلی بیماری فولیکولیت بوده را از بین می‌برد. مقدار کمی پودر زردچوبه را با روغن‌های اساسی مثل روغن زیتون یا نارگیل مخلوط کرده و اجازه دهید به مدت 2 ساعت روی پوست بماند. این عمل را تا رفع کامل عفونت تکرار کنید.

درمان فولیکولیت به کمک زردچوبه

2. سرکه سیب

سرکه سیب و آب را به نسبت 1 به 2 مخلوط کرده و محلول را توسط پنبه روی نواحی آلوده اعمال کنید. سپس پوست خود را بشویید. همچنین می‌توان این ماده سرشار از خواص ضد باکتری، ضد عفونی کننده و ضد ویروسی را به صورت خوراکی در ترکیب با آب مصرف کرد.

3. روغن درخت چای

خواص ضد باکتریایی و ضدعفونی کننده روغن درخت چای، ضمن ریشه کن کردن عفونت‌ها، قرمزی و خارش را تا حد زیادی التیام می‌بخشد. روزی یک مرتبه محل آلوده را با ترکیب 5 قطره روغن درخت چای و 4 قاشق غذاخوری روغن زیتون ماساژ دهید؛ 2 ساعت بعد محل را با آب گرم شستشو دهید.

4. الکل

الکل یکی از متداول ترین مواد ضدعفونی کننده است؛ کافی است پنبه الکی را به آرامی روی نواحی آلوده بکشید و بگذارید 10 دقیقه بماند. سپس با آب گرم شستشو دهید.

5. ژل آلوئه ورا

ژل گیاه آلوئه ورا ضمن رفع خارش و سوزش پوست، رطوبت آن را تنظیم می‌کند. ژل تازه آلوئه ورا را روی پوست خود بمالید و 1 ساعت بعد بشویید. همچنین می‌توانید این ژل را در ترکیب با آب لیمو بر روی پوست اعمال کنید؛ در این حالت پس از 30 دقیقه پوست خود را با آب گرم بشویید.

درمان فولیکولیت به کمک ژل آلوئه ورا

6. روغن مرزنگوش (پونه کوهی)

این روغن یک ضد قارچ کاملاً طبیعی است؛ همچنین آنتی اکسیدان‌های موجود در آن التهاب و درد را به سرعت التیام می‌بخشند. چند مرتبه در طول روز مناطق آسیب دیده را با 8 تا 10  قطره روغن مرزنگوش و 2 قاشق غذاخوری روغن زیتون بپوشانید؛ اجازه دهید چند ساعت بماند و بعد با آب گرم بشویید.

نکاتی برای زمان نیاز به اصلاح مو

پیشنهاد می‌شود که افراد مبتلا حداقل به مدت سه ماه موهای خود را نتراشند؛ اما در شرایط ناچاری، دستگاه اصلاح برقی بهترین گزینه برای اصلاح است. اگر به این دستگاه دسترسی ندارید:

ابتدا پوست خود را با آب گرم و یک پاک‌کننده ملایم بشویید.

برای اصلاح به جای صابون، مقدار زیادی ژل یا کرم اصلاح، روی پوست خود مالیده و بعد از ده دقیقه اصلاح کنید.

برای هر بار تراشیدن از تیغه جدید استفاده کنید.

تیغه را در جهت موافق رشد موها بکشید.

پس از اصلاح پوست خود با آب گرم شسته و از لوسیون مرطوب‌کننده استفاده کنید.