کافئین « Caffeine » چیست
کافئین « Caffeine » ماده‌ای است که در مواد مصرفی روزانه ما وجود دارد و اثرات مختلفی روی بدن ما می‌گذارد از قبیل : افزایش هوشیاری ، کاهش خستگی و بهبود تمرکز .
در حقیقت ، بیشترین مصرف کافئین « Caffeine » در جهان مربوط به صنایع دارویی می‌باشد اما از آنجایی که مصرف آن در جهان به طور گسترده‌ای وجود دارد ، ما در این مقاله علمی قصد داریم حقایقی جالب و شنیدنی در مورد این ماده به شما ارائه دهیم و به برخی سوء تفاهمات پاسخ دهیم و در مورد آنها شفاف سازی کنیم . در ادامه با قهوه ایلیا همراه باشید .
کافئین چیست ؟
شاید نخستین سوالی که راجع به این ماده به ذهن شما می‌رسد این باشد که کافئین « Caffeine » چیست و ساختار آن چگونه است ؟ سازمان جهانی غذا و دارو ( FDA ) کافئین را ، هم به عنوان یک دارو و هم یک ماده غذایی اعتیاد آور ( در صورت مصرف زیاد ) معرفی کرده است . کافئین در نسخه‌های دارویی ، بعنوان دارویی برای رفع خستگی ، خواب آلودگی و همچنین کمک به اثرات درد ناشی از مصرف برخی داروها تجویز می‌شود .
فرمول شیمیایی کافئین C8H10N4O2 است و متعلق به یک گروه از داروها بنام ” تحریک کننده‌های سیستم اعصاب مرکزی ” می‌باشد و می‌تواند به ترمیم مشکلات عصبی و ذهنی کمک کند.
در آمریکا ، بیشتر از 90 درصد افراد بالغ بطور منظم کافئین مصرف می‌کنند یعنی بطور میانگین بیشتر از 200 میلی گرم در روز .
کافئین « Caffeine » در چه چیزهایی یافت می‌شود ؟
کافئین بطور طبیعی در برگ ، دانه و یا میوه‌ی بیشتر از 60 گونه‌ی گیاهی در جهان یافت می‌شود که برخی از آنها شامل موارد زیر می‌باشد :
- دانه درخت قهوه
- برگ درخت چای
- مغز دانه درخت کولا ( درختی در آفریقا )
- دانه درخت کاکائو
- دانه درخت گوارانا ( درختی در برزیل )
- و چندین درخت دیگر در مناطق مختلف جهان
Caffeine بعنوان یک محافظ برای گیاهان عمل می‌کند و حشراتی را که قصد تغذیه از این گیاهان دارند را از بین می‌برد .
کافئین ، تنها از ویژگی‌های چای ، قهوه و شکلات نیست و می‌تواند به انواع ژله ها ، کلوچه ها ، شربت و شیره ، آب و ترکیبات بیشتری نیز اضافه شود . در مورد ضررهای احتمالی ” کافئین اضافه شده ” برای بدن ، سازمان جهانی غذا و دارو ( FDA ) تحقیقاتی را بخصوص بر روی کودکان و نوجوانان انجام داده است که نتیجه این تحقیق ، امن بودن آن را نشان می‌دهد.
” نوشیدنی های انرژی زا ” بعنوان ماده دیگری که حاوی Caffeine هستند امروزه بطور گسترده ای در تجارت کاربرد دارد که اکثرا توسط جوانان استفاده می‌شود .
کافئین حتی به عنوان یک محرک به نوعی از شیرینی بنام مارشمالو ، تخمه آفتابگردان و دیگر عصرانه‌های سبک نیز اضافه می‌شود .
مقدار کافئین موجود در محصولات :
به منظور سلامتی افراد بالغ ، سازمان جهانی غذا و دارو ( FDA ) مقدار 400 میلی گرم کافئین ( حدود 4 یا 5 فنجان قهوه در روز ) را توصیه کرده است ، این مقدار به عنوان مقداری که اثرات جانبی منفی و خطرناک ندارد تعیین شده است .
مقدار Caffeine موجود در غذاها و نوشیدنی‌های رایج ، به شرح زیر است :
قهوه دمی : 102 تا 200 میلی گرم به ازای هر فنجان
قهوه فوری : 27 تا 173 میلی گرم به ازای هر فنجان
قهوه بدون کافئین : 3 تا 12 میلی گرم به ازای هر فنجان
چای دمی به روش آمریکایی : 40 تا 120 میلی گرم به ازای هر فنجان
چای دمی وارداتی : 25 تا 110 میلی گرم به ازای هر فنجان
چای فوری : 28 میلی گرم به ازای هر فنجان
چای سرد کنسرو شده : 22 تا 36 میلی گرم به ازای 360 میلی لیتر از این چای
نوشابه : 36 تا 71 میلی گرم به ازای 360 میلی لیتر نوشابه
نوشابه بدون کافئین : 0 تا 12 میلی گرم به ازای 360 میلی لیتر نوشابه بدون کافئین
کاکائو : 3 تا 13 میلی گرم به ازای هر فنجان
شکلات شیری : 3 تا 6 میلی گرم به ازای 30 میلی لیتر نوشیدنی از این شکلات
شکلات تلخ : 25 میلی گرم به ازای 30 میلی لیتر نوشیدنی از این شکلات
کافئین چگونه بر روی بدن ما اثر می‌گذارد ؟
اگرچه کافئین به عنوان یک نوشیدنی و یا دارو مصرف می‌شود ، اما بر روی کارکرد بدن و مغز تاثیرگذار است. Caffeine پس از گذشت چیزی حدود 45 دقیقه از طریق خون و بافت‌های بدن جذب می‌شود . از نظر مولکولی کافئین شبیه به Adenosine ( آدنوزین یک ماده شیمیایی است که در تمامی سلول‌های بدن وجود دارد ) می‌باشد . در مغز انسان adenosine به عنوان سیستم عصب مرکزی ، عامل کاهش دهنده‌ی فعالیت‌های بدنی است . در شرایط معمولی آدنوزین با کاهش فعالیت سیستم عصبی ، خواب را تشدید می‌کند و فعالیت بدن را کاهش می‌دهد. آدنوزین همچنین بخاطر افزایش جذب اکسیژن در طول مدت زمان خوابیدن ، از بزرگ شدن رگ‌های خونی درون مغز جلوگیری می‌کند . در هنگام بیداری سطح آدنوزین در مغز ، هر 1 ساعت یکبار افزایش پیدا می‌کند .
عملکرد Caffeine در سلول‌های بدن مانند adenosine می‌باشد .
برخلاف آدنوزین ، کافئین کارایی سلول‌ها را کاهش نمی‌دهد و در واقع به مبارزه با گیرایی آدنوزین می‌پردازد و در نتیجه به جای کاهش فعالیت سلول‌ها ، سرعت عملکرد آنها افزایش پیدا می‌کند ، به همین دلیل است که پس از مصرف کافئین حس هشیاری و شادابی بدن افزایش پیدا می‌کند .